Май ауданы

1942 жылы Павлодар облыстық денсаулық сақтау бөлімі Я.Я.Фрезені Май дәрігерлік учаскесінің меңгерушісі қылып, Май ауданына жіберді. 1942 жылға дейін дәрігерлер ауданда жұмыс істемеген. Ол Май ауданындағы алғашқы дәрігер болды. Шатырсыз, кішкентай терезесі бар, науқастарды қабылдауға арналған бір кішкентай ғана бөлме. Ауыр науқасты ауруханаға жатқызатын жер болмады, барлық емдеу үйде жүргізілді. Науқастарға қызмет көрсету жұмыстары ауданда емшілердің болуымен қиынға түсті. Науқас Майское ауылынан дәрігерлік көмек алу үшін, Павлодар қаласы немесе Семей қаласына, 200 киллометр шақырымға, көлік болмаған жағдайда шығуы тиіс еді.

1946 жылғы 23 ақпандағы жағдай бойынша ауданда Май аудандық ауруханасы және амбулатория (Майск ауылы), Киров учаскелік ауруханасы және Ақжар, Саты, Майтөбе, Кайнаминск, Утаминск фельдшерлік пункттері жұмыс істеді.

1957 жылдың қыркүйегінен бастап ауданның медициналық мекемесін басқару Май аудандық ауруханасына жүктелді және сол кезден бастап, Май аудандық ауруханасы орталық деп аталды. Аудандық орталық ауруханаға келесі учаскелік ауруханалар бағынған: Ворошиловград, Казанская, Киров, Отгонная.

Май аудандық атқару комитетінің 1957 жылғы 3 қыркүйектегі №161/12 шешімімен аудандық аурухана құрамына санитарлық-эпидемиялық бөлім құқығындағы аудандық СЭС енгізілді.

1958 жылдан 1969 жылға дейін аудандық аурухананың бас дәрігері Табылды Муканович Асылханов болды.

1957 жылы емдеу жұмысын жақсарту, Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің 1957 жылғы 6 тамыздағы №539 қаулысының негізінде ауылдық аудандардағы денсаулық сақтау бөлімі неғұрлым білікті және жедел басшылықты қамтамасыз ету мақсатында аудандық денсаулық сақтау бөлімдері таратылды.

Осылайша, 1958 жылы аудан халқына медициналық қызмет көрсетуді орталық аудандық аурухана, бес учаскелік аурухана, үш дәрігерлік амбулатория, он үш фельдшерлік-акушерлік пункт, аудандық санэпидстанция, тубдиспансер жүзеге асырды.

Жалтыр ауылында орналасқан 100 төсек орындық аудандық орталық аурухана аудан орталығы мен барлық аудан тұрғындарына қызмет көрсетеді. 35 төсек орындық май учаскелік ауруханасы Ақжар совхозының тұрғындарына қызмет көрсетеді. 25 төсек орындық Спутник ауылдық учаскелік аурухана Спутник тұрғындарына қызмет көрсетеді. Қазан учаскелік ауруханасы Қазан совхозының тұрғындарына қызмет көрсетеді. 25 төсек орындық Қызылқұрама учаскелік ауруханасы Қызылқұрама совхозының тұрғындарына қызмет көрсетеді. 25 төсек орындық Ақшиман учаскелік ауруханасы Ақшиман совхозының тұрғындарына қызмет көрсетеді.

Май дәрігерлік амбулаториясы Май совхозының тұрғындарына қызмет көрсетеді. Киров дәрігерлік амбулаториясы Киров совхозының тұрғындарына қызмет көрсетеді. Чапаев дәрігерлік амбулаториясы Чапаев совхозының тұрғындарына қызмет көрсетеді.

Аудандық орталық аурухананың негізгі міндеттері:

- Аудан орталығы мен аудан тұрғындарын қажетті көлемде білікті стационарлық және емханалық медициналық көмекпен қамтамасыз ету;

- Аудан аумағында орналасқан барлық денсаулық сақтау мекемелерінің қызметіне жедел және ұйымдастыру-әдістемелік басшылық, сонымен қатар бақылау жасау;

Май аудандық атқару комитетінің 1958 жылғы 6 тамыздағы №129/13 шешімімен аудандық аурухана жанынан 10 төсек орындық туберкулез бөлімшесі, Киров учаскелік ауруханасы жанынан туберкулезбен ауыратын науқастар үшін қосымша 5 төсек орындық аурухана ашылды.

Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1963 жылғы 2 қаңтардағы Жарлығына сәйкес Май ауданы жойылды. Осыған байланысты Май аудандық ауруханасы орталық болуды тоқтатты, оған №2 және №2 Май аудандық ауруханасы атауы берілді, қазір Ермак ауданына тиесілі, Ермак орталық аудандық ауруханасына бағына бастады.

1965 жылы Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының 1964 жылғы 31 желтоқсандағы Жарлығына сәйкес қайтадан Май ауданы құрылды.

Осы өзгерістердің нәтижесінде 1966 жылы ауданның мынадай емдеу-алдын алу мекемелерінің желісі қалыптасты: Май учаскелік ауруханасы, Қазан учаскелік ауруханасы, Ақшиман учаскелік ауруханасы, Киров учаскелік ауруханасы, туберкулез диспансері, аудандық санэпидемстанциясы. 1966 жылғы сәуір айында Май аудандық орталық ауруханасы Май ауылынан Жалтыр ауылына көшті, өйткені Жалтыр ауылында аурухана үшін жаңа типтік ғимарат салынды.

1969-1975 жылдар аралығында аудандық аурухананың бас дәрігері доктор Кайрат Дюсембаевич Рахметов болды.

1969 жылы Май ауданының аумағында 5 дәрігерлік учаскелер және 15 фельдшерлік-акушерлік пункттер болды, олардың тек 11 ғана жұмыс істеді. Аудандық аурухана жанынан қан құю пункті ұйымдастырылды. Ауданда 2 рентген кабинеті, 3 клиникалық зертхана, бактериологиялық зертхана, сүт асханасы болды.

1971 жылы Май ауданында 185 отарлы жер болды, онда 2550 адам тұрған. Шалғайдағы мал шаруашылығымен айналысатын халыққа аудандық бес учаскелік ауруханалар мен 12 фельдшерлік-акушерлік пункттер қызмет көрсетті.

1975 жылдан 1989 жылға дейін ауданның бас дәрігері болып Серікбек Кенжебайұлы Кенжебаев жұмыс істеді.

1981 жылдың 1 қаңтарынан бастап аудандық аурухананың толық атауы Павлодар облыстық халық депутаттары Кеңесі атқару комитетінің денсаулық сақтау бөлімінің Май аудандық орталық ауруханасы болды (аудандық аурухана).

1981 жылдан бастап халыққа медициналық қызмет көрсетуді орталық аудандық аурухана (100 төсек орындық), 50 төсек орындық туберкулез диспансері, аудандық санитарлық-эпидемиологиялық станция, бес учаскелік аурухана: 25 төсек орындық Ақши, 25 төсек орындық Қазан, 25 төсек орындық Қызылқұрама, 35 төсек орындық Май, 25 төсек орындық Спутник және 16 фельдшерлік-акушерлік пункттер жүзеге асырды.

Историю здравоохранения в Майском районе с 1942 по 1946 годы можно проследить только по воспоминаниям врача Фрезе Яков Яковлевича.

В 1942 году Павлодарским облздравотделом Фрезе Я.Я. был направлен в Майский район, заведовать Майским врачебным участком. До 1942 года врачи в районе не работали. Он оказался первым врачом в Майском районе. Одна небольшая комната для приема больных без крыши, с маленьким окном. Госпитализировать тяжелобольного было не где, все лечение было на дому. Работа по обслуживанию больных затруднялась наличием в районе знахарей. Больной из с. Майское для врачебной помощи должен был выехать в г. Павлодар или в Г. Семипалатинск, за 200 км. при отсутствии транспорта.

По состоянию на 23 февраля 1946 года в районе работала Майская районная больница и амбулатория (с. Майск), Кировская участковая больница и амбулатория и фельдшерские пункты: Акжарский, Сатинский, Майтюбенский, Кайнаминскй, Утаминский.

С сентября 1957 года руководство медицинским учреждением района было возложено на Майскую районную больницу и с этого времени Майская районная больница стала называться центральной. Центральной районной больнице подчинялись следующие участковые больницы: Ворошиловградская, Казанская, Кировская, Отгонная.

Решением Майского райисполкома от 3 сентября 1957 года №161/12 в состав районной больницы на правах санитарно-эпидемического отдела была включена районная СЭС.

С 1958 года по 1969 год главным врачом районной больницы был Асылханов Табылды Муканович.

В 1957 году в целях улучшения лечебной работы, обеспечения более квалифицированного и оперативного руководства делом здравоохранения в сельских районах на основании постановления Совета Министров Казахской ССР от 6 августа 1957 года №539 районные отделы здравоохранения были упразднены.

С сентября 1957 года руководство медицинскими учреждениями района было возложено на Майскую районную больницу, и с этого времени Майская районная больница стала называться центральной. Таким образом в 1958 году медицинское обслуживание населения района осуществлялось центральной районной больницей, пятью участковыми больницами, тремя врачебными амбулаториями, тринадцатью фельдшерско-акушерскими пунктами, районной санэпидстанцией, тубдиспансером.

Центральная районная больница на 100 коек, расположенная в селе Жалтыр, обслуживает население райцентра и всего района. Майская участковая больница на 35 коек обслуживает население совхоза Акжарский. Спутниковская участковая больница на 25 коек обслуживает население Спутник. Казанская участковая больница обслуживает население совхоза Казанский. Кызылкураминская участковая больница на 25 коек обслуживает население совхоза Кызылкураминский. Акшиманская участковая больница на 25 коек обслуживает население совхоза Акшиман. Майская врачебная амбулатория обслуживает население совхоза Майский. Кировская врачебная амбулатория обслуживает население совхоза Киров. Чапаевская врачебная амбулатория обслуживает население совхоза Чапаевский.

Основными задачами центральной районной больницы являются:

- Обеспечение в необходимом объеме квалифицированной стационарной и поликлинической медицинской помощью населения района и районного центра;

- Оперативное и организационно-методическое руководство, а также контроль за деятельностью всех учреждений здравоохранения, находящихся на территории района;

Решением Майского райисполкома от 6 августа 1958 года №129/13 при райбольнице было открыто туберкулезное отделение на 10 коек при Кировской участковой больнице открыто дополнительно 5 коек для туберкулезных больных.

В соответствии с Указом Президиума Верховного Совета Казахской ССР от 2 января 1963 года Майский район был ликвидирован. В связи с этим Майская районная больница перестала быть центральной, ей был присвоен №2 и Майская районная больница №2, теперь уже относившаяся к Ермаковскому району, стала подчиняться Ермаковской центральной районной больнице.

В 1965 году в соответствии с Указом Президиума Верховного Совета Казахской ССР от 31 декабря 1964 года вновь был образован Майский район.

В результате этих изменений в 1966 году сложилась следующая сеть лечебно-профилактических учреждений района: Майская участковая больница, Казанская участковая больница, Акшиманская участковая больница, Кировская участковая больница, туберкулезный диспансер, райсанэпидемстанция. В апреле 1966 года Майская центральная районная больница переехала из села Майск в село Жалтыр так как в селе Жалтыр было построено для больницы новое типовое здание.

С 1969 года по 1975 год главным врачом районной больницы был доктор Рахметов Кайрат Дюсембаевич.

В 1969 году на территории Майского района было 5 врачебных участков и 15 фельдшерско-акушерских пунктов, из них действовало только 11. При районной больнице был организован пункт переливания крови. В районе имелось: 2 ренгенкабинета, 3 клинических лаборатории, бактериологическая лаборатория, молочная кухня.

В 1971 году в Майском районе было 185 отгонных участков, в которых проживало 2550 человек. Население занятое отгонным животноводством, обслуживалось районной пятью участковыми больницами и 12 фельдшерско-акушерскими пунктами.

С 1975 года по 1989 года главным врачом района работал Кенжебаев Серикбек Кенжебаевич.

С 1 января 1981 г. полным названием райбольницы было Майская центральная районная больница отдела здравоохранения исполнительного комитета Павлодарского областного Совета народных депутатов (райбольница).

С 1981 года медицинское обслуживание населения осуществлялось центральной районной больницей (на 100 коек), туберкулезным диспансером на 50 коек, районной санитарно-эпидемиологической станцией, пятью участковыми больницами: Акшинской на 25 коек, Казанской на 25 коек, Кызылкураминской на 25 коек, Майской на 35 коек, Спутниковской на 25 коек, и 16 фельдшерско-акушерскими пунктами.